Hoor je wel wat ik zeg?

We kennen het allemaal wel, je praat tegen je kind en je vraagt je af hoor je wel wat ik zeg?

Om goed te kunnen praten met je kind zal je eerst moeten leren om echt te luisteren naar je kind, kinderen bezitten net als volwassenen innerlijke wijsheid maar wij als volwassenen luisteren daar te weinig naar. Benader het kind altijd vanuit respect en ga er niet meteen vanuit dat jij het wel beter weet, blijf bescheiden.

Onderwerpen waar ouders graag over praten zijn: gezondheid, school, pesten en huiswerk, vriendjes en vriendinnetjes etc. Maar de wereld van kinderen verschilt nogal van die van volwassenen. Misschien vinden zij andere onderwerpen belangrijk.

Om goed te kunnen praten met je kind, is het belangrijk om rekening te houden met die verschillen. Hieronder volgen de belangrijkste verschillen.

Gevoeligheid - De gedachten van kinderen zijn de moeite waard om naar te luisteren. Maar kinderen communiceren nog niet zo veel en gemakkelijk in taal als volwassenen. Kinderen 'voelen' vooral: ze zijn sensitief ingesteld op hun omgeving en begrijpen situaties vaak lang voordat ze er woorden voor hebben.

Taalvaardigheid - Volwassenen denken vaak dat een kind alles kan zeggen wat hij wil, zodra hij vloeiend praat. Maar dat is niet zo. Tot een jaar of 10 (!) zijn kinderen nog niet in staat om alle vragen die hen bezighouden, goed onder woorden te brengen. En omgekeerd: ook de antwoorden op vragen die wij stellen kunnen vaak nog niet zo goed geformuleerd worden.

Fantasie en werkelijkheid - Kinderen gaan anders om met fantasie dan volwassenen. Een kind kan moeiteloos omschakelen van werkelijkheid naar fantasie en vindt het dan niet nodig om de volwassen gesprekspartner daarvan op de hoogte te brengen.

Sociaal wenselijke antwoorden - Kinderen zijn geneigd om zich aan te passen aan volwassenen, omdat ze daar erg afhankelijk van zijn. Ze geven vaak een antwoord waarvan ze denken dat de volwassene het graag wil horen.

Communiceren met kinderen is voor ons volwassenen erg moeilijk, contact maken lukt ons vaak prima maar een echt gesprek voeren tussen kinderen en volwassenen is niet makkelijk als er gesproken moet gaan worden over een specifiek onderwerp. In een gesprek willen we dat een kind zich uit en durft te zeggen wat er in hem of haar omgaat. De juiste houding van ons als volwassenen is hierbij erg belangrijk. Je lichaamstaal de woorden die je kiest het moet bij elkaar aansluiten. Een kind is kwetsbaar en leest jou als ouder volledig af. 
Kinderen zijn sensitief ingesteld op hun omgeving en begrijpen situaties van daaruit lang voordat er woorden bij horen. Vanuit dit perspectief kijkend kunne we dus begrijpen dat kinderen nog communiceren vanuit gevoel en dus niet altijd de juiste woorden kunnen vinden voor dat gevoel, kinderen koppelen begrip van de situatie aan de woorden die ze horen. De mogelijkheid tot het leren communiceren is in ontwikkeling, wij als volwassenen moeten ons realiseren dat een kind tot een jaar of 10 het erg moeilijk vindt om te praten in woorden wat hem of haar bezig houdt. Vaak stellen kinderen nog repeteer vragen, ze herhalen de vraag steeds opnieuw. Dit doen ze om grip te krijgen op de situatie en door het gebrek aan simpelweg genoeg woorden dit doen ze dus niet omdat ze niet opletten of luisteren wat wij als volwassenen zeggen. In een gesprek met en kind lijkt het ook soms zo te zijn dat een kind niet goed weet wat fantasie en werkelijkheid is, we zeggen dan vaak, wat een fantasie heeft dit kind en we gaan er dan vanuit dat het verhaal ook niet klopt, echter is het zo dat een kind graag terugkeert naar de fantasie, dit omdat de situatie soms te moeilijk of te ingewikkeld is. Ze laten fantasie en werkelijkheid dan makkelijk door elkaar heen lopen. In gesprek met een kind is het belangrijk dat je de tijd neemt om te luisteren, vragen stellen mag maar stel open vragen; fout het is daar zeker donker? Goed; Hoe ziet het er daaruit? Ook de plaats van jou en je kind is belangrijk, ga er even voor zitten en vooral zorg ervoor dat je zoveel mogelijk op gelijke hoogte zit. Wees belangstellend maar dwing je kind niet om antwoorden te geven, kinderen zijn loyaal en zullen dat eerder gewenste antwoorden geven dan antwoorden vanuit hun gevoel.

Tips om je kind te helpen bij de communicatie;

• Help je kind te begrijpen waar het gesprek voor bedoeld is. Als volwassene ga je er snel vanuit dat een kind wel begrijpt waarom je al die vragen stelt, maar dat is niet zo.  
• Als je het kind om zijn mening vraagt, vertel er dan bij dat het antwoord niet goed of fout is.
• Houd er rekening mee dat een kind heel erg met zijn lichaam communiceert, lichaamstaal is erg belangrijk: let daarop en maak er gebruik van.
• Houd rekening met het verschil in lengte tussen jou en het kind. Als je wilt dat een kind luistert, kun je beter zelf staan. Maar als je wilt dat een kind jou iets vertelt, kun je beter gaan zitten: op gelijke ooghoogte of zelfs lager.
• De intensiteit van een gesprek over een belangrijk onderwerp is voor een kind vaak niet prettig. Wees erop bedacht dat je kind er juist voor kiest om iets belangrijks te vertellen als jij eigenlijk ergens anders mee bezig bent, autorijden of afwassen, opruimen, Voor het kind is dat een prettige situatie: de volwassene is dan niet zo intens op hem gericht. Je kan dus ook zelf ervoor kiezen om iets met je kind te ondernemen als je zelf iets wilt bespreken, wees er alleen alert op dat je niet steeds weggaat met je kind om te praten want dan heeft dit een averechts effect.
• De manier waarop je je vraag stelt aan een kind, kan veel uitmaken voor het slagen van het gesprek. In de meeste gevallen moet je proberen zo min mogelijk vragen te stellen waarop alleen maar 'ja' of 'nee', of 'leuk' of 'stom' geantwoord kan worden. Dus niet: 'Was het leuk op school?', of 'Hoe was het op school', maar bijvoorbeeld: 'Vertel eens wat je gedaan hebt met gym' 
• Maak een gesprek niet te lang, de spanningsboog bij kinderen is nog niet zo lang.
• Aan het eind van een gesprek is het belangrijk on je te realiseren dat een gesprek spanning kan hebben opgeroepen bij het kind, deze spanning kun je door even samen te bewegen weer afbouwen.
• Heel belangrijk!! Wil een kind niet praten respecteer dat dan, je mag best zeggen, ik vind het jammer dat je niet wilt praten maar het is goed. 

Communicatie met kinderen is voor ons volwassenen moeilijk, maar wanneer we energie steken in het begrijpen van een kind, rekening houden met de woord keus en de manier waarop we vragen stellen, kunnen we de communicatie verbeteren, kinderen zullen zich makkelijker openstellen..

Kennen we het gevoel niet allemaal; Had er vroeger maar iemand naar mij geluisterd!! 
Jij kan het verschil maken.

In de praktijk maak ik gebruik van de Story Cubes Ofwel praatdobbelstenen. Met of zonder fantasie, ongeacht leeftijd of niveau.iedereen kan mee doen. De dobbelstenen hebben verschillende afbeeldingen en verdeeld in thema's Je vertelt wat JIJ erin ziet. Een prachtig middel om een contact mee te starten, om met ouders en kinderen  tafelgesprekken te stimuleren, samen te werken door samen een verhaal te maken, gespreksvaardigheden te oefenen. Kortom oefenen van communicatie op een leuke manier.

onderstaand filmpje illustreerd mooi hoe je op een andere manier kan vertellen wat je bedoeld

Wil je thuis communicatie oefenen denk dan een aan het babbelspel, Een spel voor de jongste onder ons om de sociaal-emotionele ontwikkeling te stimuleren. Het spel wordt gespeeld onder begeleiding en is bedoeld voor 2 tot 8 spelers van 4 tot 6 jaar. De rol van de begeleider is bij dit spel van groot belang. Hij kan bijkomende, open vragen stellen om het gesprek te stimuleren maar ook andere kinderen uitnodigen om vragen te stellen aan de speler.

Het is geen competitief spel, er zijn geen winnaars en geen verliezers. Iedereen die door dit spel te spelen een stap zet naar een betere communicatie is een winaar.