“Vorige week hadden we het over beelddenken en hoe lastig het dan kan zijn om goed te communiceren, elkaar te begrijpen en hoe dicht ADHD en beelddenken bij elkaar ligt. Maar dan heb je nog de pubers onder ons…”

Praten met je puber

Pubers, jonge mensen op weg naar volwassenheid maar ook gewoon nog kind. Een verwarrende leeftijdsfase voor zowel het kind als de ouder Je los maken van je ouders maar ook nog heel hard die ouders nodig hebben, ouders die hun kind moeten leren hun kind los te laten waar vaak het gevoel door ontstaat het kind juist kwijt te raken. Deze veranderingen maken de communicatie tussen jou en je puber vaak lastig. Je puber wil graag zelf gaan bepalen maar heeft ook de begrenzing van zijn ouders nog nodig. Jongeren zijn opzoek naar erkenning, waardering en respect voor hun mening. Dit willen wij als volwassenen óók graag en dit zorgt ervoor dat een communicatie waarin de ouder bepaalt en regels stelt en er weinig ruimte is voor de jongere zelf niet werkt.

Communiceren met je kind begint al op jonge leeftijd, voer regelmatig eens een gesprek met je kind, geef de ruimte voor een eigen mening en de ruimte om zichzelf te zijn op deze manier help je je kind een eigen mening te vormen, eigen ideeën en opinies te onderbouwen en heel belangrijk hiervoor op te komen. Het is belangrijk voor je kind zich te ontwikkelen als individu. Als je jong begint met het praten met je kind, echte gesprekken voeren dan is dit een gewoonte waardoor je in de puberteit niet ineen gesprekken wil voeren, je puber zal dan al gewend zijn aan deze gesprekjes zo nu en dan. De gesprekken die je voert met je kind mogen naast de persoonlijke onderwerpen zoals school/ vrienden/ regels etc. ook gaan over andere onderwerpen passend bij de leeftijd denk bij je puber aan muziek/ politiek/ cultuur/ sport/ films etc. sluit an bij de interesse van je kind zo is je kind echt betrokken bij het gesprek en voelt zich erkend.

Een jong kind laat zich nog veel vertellen door hun ouders, passen zich nog aan de mening van hun ouders, ouders ervaren dat als goed luisteren. Wanneer je kind in de puberteit komt en een eigen mening krijgt, kritischer zal worden ten opzichte van de mening van hun ouders gaan de ouders hun puber als dwars en slecht luisterend zien. Maar jouw puber is op weg naar volwassenheid en daar hoort een persoonlijke ontwikkeling als het krijgen van een eigen mening bij.

Goed praten/ communiceren met je kind in de puberteit, een lastige opgave, realiseer je dan dat een zeer belangrijk onderdeel van praten, luisteren is, wanneer je je kind de ruimte geeft om zijn of haar verhaal te doen zal je merken dat je puber beter aanspreekbaar is. Wanneer je puber door heeft dat je als ouder echt zijn of haar mening wilt horen zal hij of zij meer open staan voor gesprekken en het verzinnen van oplossingen voor de dingen waar jullie samen met je kind tegen aan lopen. Wat ik zelf altijd als heel naar ervaar is wanneer mensen tegen je praten in plaats van met je praten, je krijgt een preek en voelt dan juist verzet. Communicatie moet een dialoog zijn/ van twee kanten komen en elkaar met respect behandelen. Tussen ouders en kinderen is er toch sprake van een gezagsverhouding, groot verschil in leeftijd, kennis en ervaring, hierdoor gebeurt het meer dan eens dat je als ouder toch beland in een monoloog waarin bepalen, commanderen en het zelf beter weten het gesprek bepalen. Pubers komen in verzet, sluiten zich al van het gesprek begrijpelijk dat zouden wij toch ook doen? Heel belangrijk dus; goed luisteren naar wat je kind te vertellen heeft, goed voorbeeld doet goed volgen!

Maar wat zijn dan de do’s en don’ts in gesprek met je puber?

Don'ts

• Zeg niet tegen je puber; “je doet dat omdat ik dat zeg” een puber zonder inspraak zet de hakken in het zand.

• Dreigen, dreigen met; “als je dat niet doet, dan…” ook dan zet jouw puber de hakken in het zand en sluit hij/ zij zich af voor het gesprek
• Geef geen kant en klare oplossingen, jouw puber wil zelf de kans krijgen na te denken over problemen en oplossingen
• Ga het gesprek niet invullen, je puber zal zich dan onbegrepen en boos voelen [jij weet helemaal niet hoe ik me voel!]
• Spreek je kind aan op gedrag en niet op de persoon bijvoorbeeld; “je bent ook zo slordig” zeg liever; ”je hebt een troep van je kamer gemaakt” onthoudt; gedrag is bij te sturen, persoonlijkheid veel minder. Aanspreken op de persoon roept wederom verdediging op en voelt zich afgewezen.
• Bespreek niet teveel onderwerpen in 1x dan lijkt het meer op een verhoor, je puber krijgt dan niet de kans realistisch te reageren op jouw verhaal, teveel informatie in 1x wat het puberbrein niet kan verwerken. Daarnaast schrikt dit ook af, je puber zal denken eenmaal in gesprek kom ik er niet meer vanaf, een volgende keer zal je puber dan veel minder open staan voor een gesprek.
• Haal tijden een gesprek geen rand zaken erbij bijvoorbeeld; “Boris doet ook al niets aan zijn huiswerk! ” het gaat over jouw puber en niet over iets of iemand anders.
• Betrek dat wat je puber doet niet op jezelf, je puber worstelt met zichzelf en verzet zich tegen jou omdat hij weet jou niet zomaar kwijt te raken, iets wat met vrienden wel kan gebeuren.
• Ga niet boos een gesprek in, neem dan even afstand je kind heeft veiligheid nodig en dat geeft je alleen wanneer je zelf rustig een gesprek ingaat.
• Respecteer wanneer je kind niet wil praten over een onderwerp, stel het gesprek uit maar geef duidelijk aan dat het gesprek er wel gaat komen en spreek daarbij een moment af.
• Laat je niet onder druk zetten door je puber, geef aan dat je wil nadenken voor je antwoord geeft op zijn of haar vraag.

Maar wat dan wel? 

Do's

• Neem de tijd voor een gesprek, in het gesprek is er dan letterlijk de tijd voor jouw puber om een eigen mening te geven, argumenten te verzinnen en te onderbouwen, je puber krijgt dan de tijd om zijn of haar standpunt uit te leggen.
• Durf dingen van je puber aan te nemen, je kan ook leren van jouw puber! Je puber zal hierdoor groeien in zelfvertrouwen
• Toon interesse in je puber zijn of haar gedachte en gevoelens hierdoor staat je puber eerder open voor suggesties en ideeën van jou als ouder
• Stel open vragen; “wat is jouw mening hierover?”
• Benoem concreet het onderwerp wat je wil bespreken, schep duidelijkheid zodat je puber weet wat hij of zij kan verwachten; “ik wil graag even met je praten over…”
• Neem oplossingen van je puber serieus en bespreek samen de haalbaarheid, er komt vanuit jouw puber dan ook een conclusie. Is deze conclussie volgens jou als ouder niet de juiste bedenk dan of je jouw puber de ruimte kan geven om daar proefondervindelijk achter te komen of te wel laat het misschien maar gebeuren. Wie weet gaat het goed, wie weet niet maar daar leren ze van, ervaren en fouten herstellen. Jij leert ze hiermee Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.
• Soms is het beter een gesprek te stoppen en er later op terug te komen, wanneer je het niet eens bent met elkaar en er niet uit komt kun je beter luisteren naar elkaar en op een later moment het gesprek verder voeren, de tijd nemen na te denken over wat de ander heeft gezegd en eventueel tot nieuwe inzichten komen
• Is het voor jou of je kind moeilijk om een gesprek te voeren denk dan eens aan het schrijven van een brief of heel modern een email sturen, sms of WhatsApp bericht. In sommige gevallen breekt dit de moeite van een echt gesprek. Let op!! Doe dit niet in plaats van een gesprek maar gebruik het als opening van een gesprek. Het voordeel hiervan is dat je eerst kan na denken voor je reageert.
• Ga samen opzoek gaan naar informatie kan een goed hulpmiddel zijn, je geeft meteen de boodschap af dat jij ook niet altijd alles weet en antwoorden hebt, je betrekt je kind hierdoor extra bij het gesprek
• Probeer vanuit de “ik” boodschap te praten, “ik maak me zorgen als je te laat thuiskomt” i.p.v. “Nu ben je alweer te laat thuis!” Je benoemt hiermee jouw gevoel, stimuleer je kind om dat ook te doen. Door op deze manier te praten komt de boodschap beter aan bij jouw puber.
• Ook al wil je zelf graag even zitten voor een gesprek, de beste gesprekken ontstaan vaak tijdens een activiteit, in moeilijke gesprekken is oogcontact tijdens een gesprek niet nodig e dit geeft “ruimte”
• Doe zo nu en dan even iets leuks met je puber, aandacht voor jouw puber bevordert de communicatie
• Wees altijd eerlijk naar je puber! Sommige onderwerpen vind jij als ouder misschien ook wel moeilijk, wees hier eerlijk in zodat je puber de boodschap krijgt dat ook moeilijk onderwerpen bespreekbaar zijn.
• Goede momenten om te praten zijn ook aanknopingspunten in het dagelijkse leven. Een wel erg vrouwonvriendelijke seksueel getinte muziekclip die voorbij komt kan een mooie aanzet zijn tot een gesprek over seksualiteit, een vervelend incident op school kan leiden tot een goed gesprek over pesten en een artikel in de krant kan een uitstekende aanleiding zijn voor een gesprek over privacy op internet. 

Filmpje van J/M effectief communiceren met je kind

Het opvoeden van pubers is niet altijd makkelijk, maar we zijn allemaal puber geweest en weten dus vaak nog wel hoe het voelde, onzekerheid, en je onbegrepen voelen, opzoek zijn naar zelfstandigheid, verliefd worden, onverschillig zijn, uit willen slapen, laat op bed, grensen verkennen etc..we hebben het allemaal meegemaakt.

Bij ons in huis leven 3 pubers, ze gaan tegen elkaar in, zoeken elkaar op, willen “hun eigen ding” voelen zich regelmatig onbegrepen en zoeken ons op voor een goed gesprek of we zitten samen stil bij elkaar voor een koffie/ thee momentje.

Het ene moment zit je rustig in een goed gesprekje en het volgende moment is je puber boos en is wereld maar stom!  Gierende hormonen, opgroeien van kind naar volwassenheid, het valt niet mee!
Met de ene puber lukt het gemakkelijker dan met de andere, maar voor iedere puber is het belangrijk dat er communicatie [mogelijk] is, passend bij jouw puber! Door te kiezen voor een benadering waarin je kind de ruimte krijgt om een mening te vormen, argumenten te geven en samen met jou als ouder naar oplossingen te zoeken, lukt dit meestal wel. 

Kijken naar dat wat je puber aangeeft en nodig heeft opent de deur naar mogelijkheden

Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies? Mail dan naar info@chronika.nl ovv communiceren met mijn puber.