"Vorige week hebben we het gehad over het belang van spelen, hoe een kind het spel gebruikt om te ontdekken maar ook verwerken van gebeurtenissen. Kinderen voelen zich veilig tijdens spel en kunnen door middel van spel ook makkelijker communiceren. Jonge kinderen spelen over het algemeen graag met poppen, poppen maken het kinderen gemakkelijk om de magische wereld van fantasie binnen te gaan, ze kunnen in die wereld creëren wat ze op dat moment in hun leven nodig hebben. Poppen leggen dikwijls de innerlijke wereld van het kind bloot.
Poppen kunnen wij als volwassenen ook inzetten als [pedagogisch] hulpmiddel, hiervoor gebruiken we de handpop"

De handpop gebruiken als pedagogisch/ therapeutisch hulpmiddel;

In dit blog wil ik vooral uitleggen hoe je een handpop kan inzetten als hulpmiddel. Natuurlijk kan een handpop ook gewoon als speelgoed gebruikt worden voor kinderen, in de poppenhoek op school of tijdens theatervoorstellingen of thuis Maar in dit blog gaan we dus uit van de pop als hulpmiddel.

Een handpop kan o.a. als hulpmiddel dienen binnen;

• Peuterspeelzaal
• [kinder]opvang
• Kerkelijk werk
• Binnen de zorg [therapeutisch inzetbaar; traumaverwerking/ scheidingen/ misbruik etc.…]
• Op scholen [faalangst/ sociale problematiek/ emotionele ontwikkeling/ schoolse vakken als lezen/ schrijven etc.…
• In de thuissituatie
• Ziekenhuizen
• Binnen bibliotheken etc...

Een handpop blijft een handpop totdat jij de pop "levend" maakt, dit is vaak nog niet zo makkelijk en vraagt veel oefening, de handpop moet vooral een karakter krijgen, een persoontje worden.en dat is niet hel gemakkelijk als je dat voor het eerst gaat doen. Via de pop je gaan verdiepen in de belevingswereld van een kind vraagt vele uurtjes oefenen, je moet je handpop als het ware leren kennen. De pop is in eerste instantie een nieuwkomer in een bestaande situatie, zowel de kinderen als jij mogen wennen aan de pop in de situatie, slim is om de pop zelf ook  te laten wennen, zo krijgt iedereen de tijd om te wennen aan de pop. In veel gevallen willen kinderen de pop helpen en geruststellen en zijn ze blij met de aanwezigheid en kijken ze uit naar de momenten dat de pop weer tot leven komt.
De pop, een vriendje voor ieder kind.

De handpop kan gebruikt worden in groepen maar ook individueel.

Een handpop is overal welkom en maakt alle onderwerpen bespreekbaar, denk eens aan het thema ziek zijn. De handpop is naar de dokter geweest in het ziekenhuis, hij moest op controle, bleodprikken, op de weegschaal, meten en ook even praten over het slangetje [ de sonde] én de dokter heeft hem onderzocht, in een koffertje heeft de handpop materialen mee die de dokter allemaal gebruikt heeft. De handpop verteld zijn belevenissen van het bezoekje. Door met kinderen samen het artsen bezoekje te spelen kan een kind verwerken of misschien wel voorbereiden op het bezoekje aan de kinderarts. De pop is een derde persoon en door met de pop te praten kan je erachter komen wat er speelt in het kind.

Wil je de pop inzetten bij een thema zorg dan dat de pop altijd attributen bij zich heeft die het thema gericht zijn.

De handpop zal door veel kinderen als veilig vriendje worden gezien en daarom kan je de pop ook goed gebruiken om vaardigheden aan te leren op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling. Vaardigheden die te maken hebben met omgaan met jezelf en met het omgaan met de ander.

Bijvoorbeeld;

• Leren zelf te spelen
• Met andere spelen
• Communiceren verbaal en non-verbaal
• Ervaren hoe het is om ander gedrag te vertonen
• Leren grenzen te verleggen
• Nieuwe uitdagingen
• Hun wereld relativeren door even in de huid van een ander te kruipen
• Oefenen met taal
• Oefenen met sociale situaties en conflicten
• Assertiviteit oefenen
• Spelenderwijs het ontdekken van de wereld

“Expressie en spel zijn belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Door het expressie geven aan jezelf ontdek je wie je bent. Via spel kun je oefenen met nieuwe vaardigheden, zeggen wat je anders niet zou durven. Spel en expressie zijn spiegels die we ons zelf en andere kunnen voorhouden om te leren en verder te groeien. Door het inzetten van handpoppen krijgt het kind volop de gelegenheid om zich via spel te uiten en expressie te geven aan zichzelf”

Ook voor kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum/ depressie/ stress/ angst/ faalangst/posttraumatisch stress/ NLD/  verstandelijke berperking of opstandig gedrag kan een handpop heel waardevol zijn., veel kinderen communiceren gemakkelijker met een pop dan met andere kinderen of volwassenen. hierdoor is het soms makkelijker om door de pop erachter te komen wat er speeelt bij het kind.

De basishouding bestaat enerzijds tussen de pop karakter geven en anderzijds de pedagogische houding. Dit heeft te maken met visie/ voelen/ denken en handelen in relatie met het kind.
Door het gebruik van de handpop ontstaat een “communicatie” driehoek waarbij de dialoog zich niet meer alleen afspeelt tussen jou en het kind maar waar het kind ervoor kan kiezen de pop alleen in te lichten maar waarbij je zelf elementen kan inbrengen als zelf met de pop te gaan praten. Er kunnen dus meer communicatielijnen ontstaan.

Een pop heeft een positieve invloed op het pedagogisch klimaat, kinderen voelen zich sneller op hun gemak en meer ontspannen. Wanner je de pop wilt gebruiken als hulpmiddel moet je met een aantal kenmerken van de houding van de pop naar de kinderen toe rekening houden;

• Veiligheid
• Vertrouwen
• Echtheid
• Empathie/ betrokkenheid
• Respect
• Zonder oordelen zijn
• Opmerkzaamheid
• Zelfbewustzijn
• Nieuwsgierigheid

Veiligheid; De pop moet het kind o.a. het gevoel geven alles te kunnen zeggen, de pop denkt niet in “goed ”of “fout ”wil graag contact maken kiest geen partij.

Vertrouwen; De pop moet integriteit uitstralen, alles wat gezegd wordt niet gebruiken om het kind te schade, het kind praat tegen de pop niet tegen jou!! Vraag dus altijd via de pop of het kind de informatie wil delen.

Echtheid; De pop moet het kind het gevoel geven oprecht geïnteresseerd te zijn.

Empathie; De pop moet kunnen meevoelen met het kind en de situatie bekijken vanuit het kind

Respect; De pop is gericht op het maken van contact maar respecteert de keuze van het kind [nog] niet mee te willen doen

Zonder oordelen zijn; De pop moet in staat zijn geen oordelen uit te spreken over het gedrag van het kind of dat wat het kind verteld

Opmerkzaamheid; De pop moet veranderingen bij kinderen kunnen waarnemen en benoemen, zowel is gedrag, prestatie en uiterlijk, opmerkzaamheid van de pop draagt bij aan het gevoel van gezien te worden.

Zelfbewustzijn; De pop is zich bewust van zichzelf, weet wie hij is wat hij wil en niet wil kent zijn zwakke en sterke punten. Dit om kinderen te helpen zichzelf serieus te nemen

Nieuwsgierig; Naast betrokkenheid bij het kind/ kinderen ziet hij ook de wereld om hem heen, de wereld is een ontdekkingsreis, hierdoor is elke houding en onderwerp geloofwaardig te maken.

Zoals je kan lezen vraagt het nogal wat om met een handpop te werken, de pop moet een karakter hebben, een echt persoontje zijn om goed inzetbaar te zijn.

Het is leuk om bij de pop een fotoalbum te maken, neem de pop mee naar activiteiten maak daar foto’s van en doe die in een album. Zorg bijvoorbeeld voor een koffertje met attributen die horen bij de pop, een knuffeltje of lievelingsspeelgoedje.

Om de pop makkelijk te introduceren is het ‘t prettigst voor de kinderen om te zeggen dat je een vriendje hebt meegebracht. Je kan de handpop voorstellen aan de kinderen en vragen iets te vertellen over hem zelf.  Zo nodig je de kinderen uit om ook iets te vertellen over zichzelf en is de basis gelegd om te communiceren via de handpop.

Heb je vragen over het gebruik van de handpop neem dan gerust contact op, alle vragen zijn welkom! Het gebruik van de handpop, een mooi instrument om te werken met kinderen/ volwassenen.

Zou je een workshop willen volgen over het gebruik van de handpop?  Kijk dan eens op de website van handpoppen.nl
Hier kan je je inschijven voor een workshop handpoppen

Zelf heb ik ook gebruik gemaakt van de informatie van handpoppen.nl om mijn kennis te verbreden over de handpop.
In mijn praktijk maak ik inmiddels gebruik van handpoppen en ik merk dat dit voor kinderen een veilige manier van communiceren is wat bijdraagt aan een goede begeleiding.